Transformacja cyfrowa – podsumowanie 2021

Które usługi zaufania się przyjęły, a na które jeszcze musimy zaczekać? 4 kluczowe trendy na polskim rynku rozwiązań paperless 2021 podsumowuje Ewelina Chudy, Kierownik Zespołu Zarządzania Produktami w Asseco Data Systems.

Z tekstu dowiesz się m.in.:

1. Czy e-podpis migruje do chmury?
2. Jak zmienia się rola e-tożsamości.
3. Kto czeka na e-doręczenia?
4. Co jeszcze zautomatyzują usługi zaufania?

Tej lawiny nic już nie zatrzyma, czyli transformacja cyfrowa w 2021 r.

2021 był kolejnym rokiem, który minął pod hasłem transformacji cyfrowej – jednego z niewielu pozytywnych skutków pandemii.

Wszyscy znawcy rynku IT zgodnie przyznają, że zmiany zapoczątkowane niemal dwa lata temu, uruchomiły proces, który lawinowo zmienił postrzeganie korzyści z elektronicznego obiegu dokumentów oraz identyfikacji elektronicznej. I nie zanosi się, że były to przejściowe rozwiązania.

Konsekwentnie idziemy do przodu, choć tempo rozwoju nie zawsze jest zadowalające i zdarzają się przeszkody. O ile w 2020 r. rozwiązania cyfrowej transformacji realizowane były naprędce, o tyle w 2021 mieliśmy do czynienia z bardziej przemyślanymi inwestycjami.

Managerowie, którzy sądzili, że pandemiczne warunki będą czasową anomalią przekonali się, że sytuacja nie wróci już do tzw. starego porządku. Praca zdalna na dobre zagościła w grafikach wielu przedsiębiorstw.

Co ciekawe, firmy zauważyły, że nie obniża to wydajności, a czasami wręcz ją poprawia. Z kolei sprzedawcy, którzy latami bronili się przed e-commerce błyskawicznie nadrabiali braki w tym kanale.

Szybkie zmiany często niosą za sobą dość śmiałe prognozy technologiczne, które czas weryfikuje w różny sposób. Niemniej, jeśli chodzi o rynek usług zaufania z zadowoleniem spoglądam na opracowanie Usługi zaufania: 8 prognoz na 2021, które okazało się dość trafne.

Zobaczmy zatem co się sprawdziło, a na co jeszcze musimy zaczekać.

1. E-podpis nie migruje do chmury, on już tam jest

Rozwiązanie SimplySign, które przecierało szlaki dla podpisu elektronicznego w chmurze, wyznaczyło w Polsce standard, który zaczął być powielany przez innych krajowych dostawców kwalifikowanych usług zaufania.

O ile wśród wcześniejszych użytkowników certyfikatów kwalifikowanych wciąż jeszcze dużym uznaniem cieszą się nośniki fizyczne, o tyle w przypadku nowych nabywców rozwiązania chmurowe zyskały większą popularność.

Jak pokazują wyniki badania przeprowadzonego w 2021 przez Grupę EFL „Cyfrowa (r)ewolucja na rynku leasingu. Pod lupą”:

• co piąty przedsiębiorca z obszaru MŚP korzysta z podpisu elektronicznego,
• a 64% planuje wdrożenie tego rozwiązania w ciągu maksymalnie 3 lat.

Przyznaję, że wyniki te nie są satysfakcjonujące. Jestem jednak zdania, że zmieniające się otoczenie gospodarcze, zarówno od strony administracji jak i biznesu, doprowadzi do przyspieszenia decyzji o wdrożeniu zarówno podpisu elektronicznego jaki i cyfrowego obiegu dokumentów.

2. E-tożsamość coraz ważniejsza

Podczas tegorocznej edycji Europejskiego Forum Podpisu Elektronicznego i Usług Zaufania czołowe miejsce w prelekcjach i debatach zajął temat elektronicznej identyfikacji. Uczestnicy forum podzielili opinię Komisji Europejskiej, która wskazywała na niezadowalającą dostępność środków identyfikacji elektronicznej w ramach europejskiego schematu eID.

W nowelizacji rozporządzenia eIDAS przewiduje się bardziej „rewolucyjne” podejście do problemu poprzez ustanowienie Europejskich Portfeli Cyfrowej Tożsamości (European Digital Identity Wallets) dostępnych dla każdego obywatela i przedsiębiorcy, pozwalające dokonać identyfikacji na terenie całej Unii Europejskiej.

W Polsce sytuacja związana z elektroniczną weryfikacją tożsamości rozczarowuje. Mimo rosnącej potrzeby zgłaszanej przez biznes oraz dostawców rozwiązań technologicznych m.in. w zakresie wideoweryfikacji, rok 2021 był kolejnym, w którym nie pojawiły się żadne normy prawne pozwalające na uregulowanie tego obszaru.

3. E-doręczenia – rynek komercyjny nie czeka na publicznego operatora

Usługa doręczeń elektronicznych chociaż jeszcze niedostępna, już cieszy się dużym zainteresowaniem rynku. Biznes dostrzega w niej szansę nie tylko na optymalizację wysyłek korespondencji, ale również na minimalizację obrotu dokumentów papierowych, a tym samym skrócenie procesów, obniżenie kosztów i pozytywny wpływ na ochronę środowiska.

Duże nadzieje wiązano z ofertą publicznego dostawcy, ale uruchomiona usługa wciąż jeszcze nie jest w pełni funkcjonalna. Z czasem zapewne stanie się narzędziem wspierającym wymianę korespondencji z urzędami i administracją.

Już teraz widać, że komercyjne potrzeby będą wymagały od e-doręczeń rozwiązań oferujących szerszy zakres usług, dopasowanych do indywidualnych potrzeb przedsiębiorstw. Tutaj kluczowe będą kwalifikowane usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego, które będą miały wysoki poziom bezpieczeństwa i wartości dowodowej.

Rozwiązania te pozwolą rozszerzyć zakres możliwości nie tylko o kontakt z urzędami i administracją, ale również w sektorze B2B.

W tym aspekcie Polska pozostała za dużą częścią krajów Unii Europejskiej, które tego typu rozwiązania już u siebie mają. Wygląda na to, że ten element zostanie jednak dobrze zagospodarowany w roku 2022 między innymi dzięki usłudze, nad którą pracuje już Asseco Data Systems.

4. Automatyzacja i wygodne procesy

Nader trafna okazała się prognoza coraz większej roli kwalifikowanej pieczęci elektronicznej. Rozwiązanie to, nie tak powszechne i nie tak znane jak podpis elektroniczny, zdobywa jednak rosnące zainteresowanie, dzięki dużej zalecie jaką jest możliwość zastosowania jej w imieniu organizacji.

Zmiany w Kodeksie Postępowania Administracyjnego pozwoliły na szersze zastosowanie e-pieczęci w urzędach, które dzięki temu mogą automatyzować część procesów, takich jak wydawanie standardowych zaświadczeń. Wpływa to pozytywnie na środowisko i pozwala zaoszczędzić jeszcze więcej czasu niż w przypadku stosowania samego e-podpisu.

E-pieczęci nie umknęły również uwadze firm, dla których jest rozwiązaniem, ale też zabezpieczeniem między innymi wewnętrznych dokumentów. Warto odnotować też inne zastosowania, np. uczelnie e-pieczęcią stemplują elektroniczne dyplomy.

W kolejnym roku na pewno możemy oczekiwać dalszego zainteresowania tym rozwiązaniem. Z kolei, jeśli mówimy o wygodzie, warto dodać, że w usługach zaufania, mocniej niż to zakładano, pojawił się akcent na integracje rozwiązań w procesach obiegu dokumentów w systemach korporacyjnych.

Powoduje to, że rosnącym zainteresowaniem cieszą się certyfikaty wydawane na krótsze okresy a nawet jednorazowe. Istotną zaletą, z punktu widzenia biznesu, jest łatwość implementowania usług zaufania w istniejące już systemy. Coraz więcej firm wdraża te rozwiązania na poziomie integracji API.

Transformacja cyfrowa w Polsce – wyzwania na 2022

Jak dużo jeszcze przed nami do zrobienia z pewnością obrazuje tegoroczna edycja rankingu indeksu gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego (DESI) na 2021 r, w ramach którego Polska plasuje się na 24. miejscu na 27 państw członkowskich UE.

Ostatnie dwa lata z pewnością wywarły duży wpływ na postrzeganie transformacji cyfrowej, zarówno przez biznes jak i administrację. Poczyniono wiele działań rozwojowych. Biorąc jednak pod uwagę niezmieniające się tempo rozwoju cyfrowego w innych krajach europejskich, nasza pozycja w ogólnym rozrachunku nie uległa zmianie w stosunku do roku 2020.

Jedną z największych bolączek jest niedobór specjalistów. Mimo iż wskaźnik absolwentów kierunków z obszaru ICT wzrasta, nie są oni w stanie pokryć zapotrzebowania na rynku, co powoduje, że przedsiębiorstwa, szczególnie MŚP, nie mają możliwości w pełni wykorzystać narzędzi jakie oferuje cyfrowa gospodarka.

Rok 2022 z pewnością przyniesie wiele wyzwań, nowych doświadczeń i celów do realizacji. To czy będziemy w stanie wykorzystać gotowy potencjał zależy od nas samych.  

Ewelina Chudy

Kierownik Zespołu Zarządzania Produktami

Asseco Data Systems